Kiến trúc dân tộc đang mai một

Cùng với véc tơ vận tốc tức thời thị trấn hóa, điều kiện tài chính-xã hội tthường xuyên đổi, ở nhiều nơi, trang bịng bào dân tộc thiểu số mang trào lưu "thoát ly" nhà ở văn hóa truyền thống lúcến nguy hại mai một phiên phiên bản sắc ngày càng hiện hữu. Đây là nỗi lo ko chỉ của hầu như cấp lãnh đạo địa phương nhưng mà cũng là nỗi trằn trọc của hầu như nhà quy hoạch, người kiến trúc (KTS) trong nhiều năm qua.

Đồng bào dân tộc vùng Tây Bắc dựng nhà (hình họa Nam Nguyễn)

Các xã Y Tý, Trịnh Tường... của huyện Bát Xát sẽ là vấn đề tới thú vị của du quan khách trong và ngoài nước lúc tới với Lào Cai. Đến đây, du quan khách được tìm hiểu những nét hàng độc trong văn hóa truyền thống văn hóa truyền thống của đồ gia dụngng bào Hà Nhì, khác lạ là những ngôi nhà trình tường-phiên phiên bản sắc riêng của đồ gia dụngng bào nơi đây. Nhưng hiện nay, tại hồ hết phiên phiên bản của người Hà Nhì, ko khó để nhận thđó những ngôi nhà xây với gạch, ngói và xi măng đang dần tthường thế những ngôi nhà trình tường. Bởi làm một ngôi nhà trình tường mất rất nhiều thời kì, công sức của con người với kinh phí ko rẻ, từ 300 tới 400 triệu đồngồ gia dụngng. Vì vậy, chính quyền địa phương và hồ hết ban, ngành vẫn gặp nhiều khó khăn trong công việc vận hành, triết lý cho bà con giữ kiến trúc nhà văn hóa truyền thống.

KTS Hoàng Thúc Hào, Phó chủ toạ Hội KTS Việt Nam nhìn nhận: Thực tế, một số trong mỗi điểm du ngoạn mang tiếng về chình ảnh quan thơ mộng và kiến trúc rất đẹp ở Việt Nam đang trong tình trạng đổi thành uy lực. Đà Lạt (Lâm Đồng) thường xuyên Sa Pa (Lào Cai)... giờ vẫn bị bê tông hóa hơn 80%. Đó đó là sự việc phá hủy nhân danh trở nên tân tiến; là sự việc trở nên tân tiến chỉ nhìn vào lợi ích trước mắt nhưng bỏ qua lợi ích mãi mãi, lợi ích của toàn thể đàn. Sửa chữa phần lớn sai trái này mất nhiều thời kì, sức lực và thậm chí ko thể khôi phục những giá trị từng mang.

"Nhìn lại sự cải nhữngh và phát triển của kiến trúc hơn 20 năm qua, thuận tiện nhận thđó yếu tố người dạng sắc-vốn được tích lũy bao năm, từng mang vị trí và thành tựu nên nói, chưa được phát huy trong xã hội văn minh, thậm chí phát sinh đứt gãy, biến hóa dạng giữa văn hóa truyền thống và văn minh", KTS Hoàng Thúc Hào reviews.

Động viên, tương hỗ đồ sử dụngng bào giữ thành viên dạng sắc

Ngày 7/2/2023, Thủ tướng Chính phủ phát hành Chỉ thị số 4/CT-TTg "Về việc triết lý cải tiến và phát triển quy hoạch kiến trúc nông thôn Việt Nam, tạo thành viên dạng sắc và giữ gìn kiến trúc văn hóa truyền thống" vẫn nêu: "Quá trình thành phố hóa với véc tơ vận tốc tức thời nkhô giòn hao, hình liên lụy ko nhỏ tới đều vùng ven đô, vùng nông thôn, dẫn tới sự tthường đổi về mặt xã hội, văn hóa truyền thống, lối sống với nông thôn nkhô giòn hao chóng tác động tới đều vấn đề xây dựng. Nhiều khu phụ cận đều thành phố cải tiến và phát triển một đềuh tự phát. Khu vực nông thôn, kiến trúc ngày càng mất thành viên dạng sắc văn hóa truyền thống, pha tạp, ko quí tương thích với chình ảnh quan tự nhiên, thông số kỹ thuật kỹ thuật làng, xã và yêu cầu phòng, chống thiên tai, đều giá trị kiến trúc văn hóa truyền thống chưa được quan yếu kế thừa và cải tiến và phát triển". Bởi vậy, Chỉ thị số 4/CT-TTg vẫn đưa ra đều nhiệm vụ để "xây dựng nền kiến trúc Việt Nam tiến bộ, đượm đà thành viên dạng sắc văn hóa truyền thống dân tộc, kế thừa và phát huy giá trị di sản kiến trúc văn hóa truyền thống, quí tương thích với điều kiện tự nhiên, điều kiện kinh tế tài chính-xã hội, yêu cầu quốc phòng, suy bình an và hội nhập quốc tế".

Cần chính sách cứu giúp, động viên đồ sử dụngng bào giữ giàng nhà văn hóa truyền thống

Trong phạm vi Festival KTS trẻ toàn quốc lần thứ IX năm 2023 trình làng tại Yên Bái vừa qua, Hội KTS Việt Nam vẫn tổ chức Hội thảo "Sáng tạo kiến trúc-lan tỏa và hội nhập" thu hút sự tham gia của khá đông nhà quy hoạch, KTS bàn về vấn đề giữ văn hóa truyền thống phiên bạn dạng địa, phiên bạn dạng sắc văn hóa truyền thống của bằng hữu dân tộc thiểu số trong rất nhiều công trình kiến trúc new, nhất là rất nhiều công trình kiến trúc thu hút du ngoạn.

Là một tỉnh vùng cao đang tăng nhanh hao hao cải nhữngh và phát triển phượt bè phái, phượt văn hóa truyền thống phần đa dân tộc, Yên Bái được trình làng là địa phương sẽ sớm quyên tâm vấn đề quy hoạch kiến trúc, trong đó chú ý bảo tồn những nét văn hóa truyền thống và kiến trúc đặc trưng của trang bịng bào phần đa dân tộc của tỉnh. Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái Trần Huy Tuấn cho thấy, việc tạo dựng những nét riêng không liên quan gì đến nhau trong phần đa trang bị án quy hoạch, trong từng công trình kiến trúc với phiên phiên bản sắc vùng, miền trong giai đoạn hiện nay là 1 trong mỗi việc làm quan trọng, thêm phần vừa bảo tồn phần đa giá trị lịch sử vẻ vang, văn hóa truyền thống, dân tộc vừa tạo ra phần đa thành phầm quy hoạch, kiến trúc với sức lan tỏa. Thời gian qua, công việc vận hành kiến trúc, quy hoạch xây dựng, quy hoạch thị trấn, quy hoạch khu tác dụng sẽ được phần đa cấp chính quyền địa phương, phần đa sở, ban, ngành tỉnh Yên Bái quyên tâm sát sao; kiến trúc, quy hoạch ngày càng được tăng niên về quy mô, quality tốt, với trọng tâm, với chiều sâu, không giống nhau là tại phần đa địa phương trong tỉnh với nhiều dân tộc sinh sống như: Thị xã Nghĩa Lộ, phần đa huyện: Văn Chấn, Mù Cang Chcửa ải, Trạm Tấu... Các quy hoạch, dự án khu phượt-nghỉ dưỡng sẽ với những kim chỉ nan nhất định mang ý nghĩa chất đặc trưng về phiên phiên bản sắc, văn hóa truyền thống vùng, miền.

KTS Hoàng Thúc Hào cho rằng, kiến trúc ko chỉ giản đơn là gạch, cát, đá, bê tông nhưng mà còn phquan ải thể hiện tính nhân văn, sở hữu trách rưới nhiệm xã hội, là nghệ thuật xã hội mang lại hạnh phúc cho trái đất, quyên tâm tới lợi ích tập thể, sở hữu tính lan tỏa ra tập thể, tính thiết thực và vững chắc. Đặc biệt là ở hồ hết vùng, miền sở hữu đồ vậtng bào dân tộc thiểu số sinh sống với những nét văn hóa truyền thống tổ ấm dạng địa rực rỡ, đừng để đồ vậtng bào "thoát ly" tổ ấm dạng sắc của dân tộc mình; động viên, cứu giúp họ sống, giữ giàng chính ngôi nhà văn hóa truyền thống của tôi.

Để giữ gìn và phát huy phiên bạn dạng sắc văn hóa truyền thống dân tộc trong kiến trúc Việt Nam rất cần sự quyên tâm vào cuộc của cả khối hệ thống chính trị từ Trung ương tới địa phương, phần đông nhà quản trị và vận hành, phần đông KTS và những người thực hành xây dựng. Cần sở hữu chiếc nhìn thấu đáo, nhân văn để những công trình kiến trúc đó thực sự vì người nhà hữu, hướng tới người nhà hữu./.